کیفیت و دوام واقعی آن فقط از روی ظاهر معلوم نمی‌شود؛ این استانداردها، گریدها و برچسب‌ها هستند که به شما می‌گویند هر پانل دقیقاً برای چه کاربردی مناسب است، چگونه ساخته شده، چه میزان رطوبت و بار را تحمل می‌کند و حتی چه اثری بر کیفیت هوای داخل دارد. در این راهنمای ۱۵۰۰ کلمه‌ای برای وب‌سایت «اکو»، به‌صورت کاربردی و به‌روز توضیح می‌دهیم:
مهم‌ترین استانداردهای بین‌المللی پلای‌وود (اروپا و آمریکا)
معنای گریدها و کلاس‌های کاربرد و چسب
آناتومی مهر/برچسب روی پانل و شیوه خواندن آن
کلاس‌های انتشار فرمالدهید و نکات سلامت
برچسب‌های پایداری (FSC/PEFC) و چند هشدار مهم بازار
چک‌لیست انتخاب پلای‌وود مناسب برای پروژه‌های شما
استانداردهای رایج؛ اروپا و آمریکا
اروپا: EN 13986، EN 636 و EN 314-2
در بازار اروپا، سه استاندارد بیش از بقیه نامشان را خواهید دید:
EN 13986: استاندارد چارچوبی «تخته‌های چوبی برای کاربردهای ساختمانی» که الزامات عملکردی و الزامات نشانه‌گذاری (Marking) برای استفاده از نشان CE را مشخص می‌کند. یعنی اگر پلای‌وودی برای ساخت‌وساز در منطقه اقتصادی اروپا عرضه شود، باید مطابق EN 13986 برچسب‌گذاری شود و مشخصات اصلی‌اش روی پانل درج گردد.
EN 636: «مشخصات پلای‌وود» شامل تعیین کلاس‌های کاربرد (خشک، مرطوب، فضای باز/خارجی) و نیز معرفی رده‌های مقاومت خمشی و مدول الاستیسیته بر پایه آزمون‌های EN 310. این استاندارد توضیح می‌دهد پلای‌وود شما دقیقاً برای چه محیط رطوبتی مناسب است و می‌تواند به شکل کدهایی مثل F/E مشخص شود.
EN 314-2: «کیفیت چسب/اتصال» و تعیین سه کلاس چسب برحسب محیط مصرف: کلاس ۱ (خشک)، کلاس ۲ (مرطوب) و کلاس ۳ (فضای باز/Exterior). اگر قبلاً اصطلاحاتی مانند WBP/Boil-Proof دیده‌اید، امروز معادل درست برای پروژه‌های ساختمانی در فضای باز، EN 314-2 کلاس ۳ است.
نکته‌ی اجرایی: برای محاسبات سازه‌ای، از EN 12369-2 می‌توان مقادیر مشخصه (Characteristic values) متناظر با کلاس‌های EN 636 را برداشت کرد؛ اما برای خرید و کنترل برچسب، دانستن EN 13986/636/314-2 کافی است.
آمریکا: PS 1 و PS 2 و مهر APA
در امریکای شمالی، دو استاندارد ملی داوطلبانه اما بسیار مرجع وجود دارد:
PS 1: «پلای‌وود سازه‌ای»؛ مشخصات محصول برای پلای‌وودهای ساختاری.
PS 2: «استاندارد کارایی برای پانل‌های چوبی سازه‌ای» که معیارهای کارایی/کاربردی (Performance) را برای کاربردهای ساختمانی تعیین می‌کند.
بخش زیادی از پلای‌وودهای آمریکایی مهر APA دارند (APA = انجمن پانل‌های چوبی امریکا). این مهر اجزای استانداردی دارد: گرید یا نام پنل، رتبه دهانه (Span Rating)، دسته‌بندی تماس با رطوبت (Exposure/Exterior)، ضخامت اسمی/شاخص Performance Category، زبان و شیار (T&G) در صورت وجود، شماره کارخانه/نهاد بازرسی و… که خواندن صحیحشان کلید تشخیص کیفیت است.
کلاس‌های کاربرد و کیفیت چسب: از «خشک» تا «فضای باز»
کلاس‌های EN 636/EN 314-2 راهنمای محیط استفاده‌اند:
کلاس ۱ (Dry): برای فضاهای داخلی خشک (رطوبت چوب معمولاً زیر ۱۲%).

کلاس ۲ (Humid): برای فضاهای داخلی مرطوب یا نیمه‌باز (رطوبت چوب تا حوالی ۲۰%).
کلاس ۳ (Exterior): برای نمایان شدن به آب و هوای بیرون یا تماس‌های مکرر با رطوبت؛ این کلاس باید با کیفیت چسب متناظر (Bond Class 3) همراه باشد.
اگر پروژه شما نما، سازه‌های بیرونی، مبلمان فضای باز، قالب‌بندی مکرر در محیط‌های خیس یا هر جایی است که پانل ممکن است بارها خیس و خشک شود، به‌دنبال EN 314-2 کلاس ۳ / EN 636 کلاس ۳ باشید.
گرید ظاهری روکش‌ها (A، B، C، D) و نام‌های کاربردی
در بازار آمریکا، گریدهای ظاهری روکش‌ها معمولاً به‌صورت دوحرفی درج می‌شوند؛ مثلاً A-B یعنی رویه (Face) گرید A و پشت (Back) گرید B. A سطح صاف و بدون گره‌های درشت/ترمیم‌شده، B/C دارای عیوب محدود، و D کم‌کیفیت‌ترین سطح برای کاربردهای غیرنمایان است. گاهی به‌جای گرید ظاهری، نام کاربرد می‌آید: مانند APA Rated Sheathing (برای پوشش دیوار/سقف)، APA Rated Siding (نمای سایدینگ)، یا Sturd-I-Floor (کف). این‌ها همه در مهر APA خوانده می‌شوند.
در اروپا نیز تولیدکنندگان ممکن است درجات ظاهری داخلی خود را برای روکش‌ها درج کنند، اما برای تشخیص کاربری صحیح، تکیه اصلی با همان کلاس‌های EN و نشانه‌گذاری CE مطابق EN 13986 است.
آناتومی مهر/برچسب پلای‌وود: چه چیزهایی باید روی پانل باشد؟
بسته به منطقه، برچسب ممکن است کمی متفاوت باشد؛ اما به‌طور کلی، هنگام نگاه کردن به مهر:
نام استاندارد/مطابقت: مثلاً EN 13986 (CE) در اروپا یا PS 1 / PS 2 در آمریکا. این خط به شما می‌گوید پانل طبق کدام چارچوب تست و ارزیابی شده است.
کلاس کاربرد یا Exposure:

اروپا: EN 636-1/2/3 + Bond Class مطابق EN 314-2.
آمریکا: Exposure 1 (تحمل رطوبت موقتی)، Exterior (برای بیرون)، یا عبارت‌های کاربری مثل Rated Sheathing.
گرید/نام پنل: مثل A-C, B-B, Rated Sheathing, Siding، یا Sturd-I-Floor.
ضخامت یا Performance Category: در سیستم APA معمولاً به صورت Performance Category (مثلاً ۱۵/۳۲ اینچ ≈ ۱۲ میلی‌متر) درج می‌شود.
رتبه دهانه (Span Rating): برای سقف/کف و دیوار در سیستم آمریکایی که می‌گوید حداکثر فاصله تکیه‌گاه‌ها چقدر باشد.
T&G یا Square Edge: زبان‌وشیار بودن یا نبودن لبه‌ها.
کد کارخانه/نهاد گواهی‌کننده: برای رهگیری تولید و کنترل کیفیت.
نکته بازار ایران/منطقه: اگر پلای‌وود اروپایی می‌خرید، روی نشان CE و درج EN 13986/EN 636/EN 314-2 حساس باشید. اگر پلای‌وود آمریکایی/کانادایی خرید می‌کنید، مهر APA با ارجاع به PS 1/PS 2 نشانه‌ی خوبی از انطباق و کنترل کیفیت است.
فرمالدهید و سلامت هوای داخل: E1، E2 و بحث «E0»
برای پروژه‌های داخلی، موضوع انتشار فرمالدهید مهم است. در اروپا، طبقه‌بندی انتشار برای محصولات چوبی مهندسی‌شده (از جمله پلای‌وود) سال‌هاست با نظام E1/E2 تعریف شده است. E1 معادل انتشار پایین است و E2 حد بالاتر. در عمل، بازار با E1 کار می‌کند و محدودیت E1 عموماً به‌صورت ≤0.1 ppm در آزمون اتاقک بیان می‌شود (مطابق منابع صنعتی).
دو نکته کلیدی:
«E0» در استاندارد اروپایی رسمی نیست. برخی تولیدکنندگان برای بازاریابی از «E0» استفاده می‌کنند، اما در اروپا رده‌های رسمی E1/E2 هستند. منابع تحلیلی نیز تصریح کرده‌اند که «E0» یک طبقه‌بندی رسمی اروپایی محسوب نمی‌شود.
میزان انتشار به ترکیب چوب/چسب و شرایط فرآیند وابسته است و حتی خود چوب نیز در شرایط خاص می‌تواند فرمالدهید آزاد کند؛ اما این سطوح به‌مرور کاهش می‌یابد و استانداردهای آزمون (مثل EN 717-1) معیار سنجش را مشخص می‌کنند.
جمع‌بندی سلامت: برای فضاهای داخلی (خانه، مدرسه، بیمارستان، هتل)، از تولیداتی با Class E1 استفاده کنید و نشان‌گذاری معتبر را روی پانل یا برگه‌های آزمون تامین‌کننده بررسی کنید.
برچسب‌های پایداری: FSC و PEFC (و چرا هنوز باید دقیق کنترل کنیم)
برای خریداران دغدغه‌مند محیط‌زیست، وجود برچسب‌های FSC (شورای نظارت بر جنگل) یا PEFC (برنامه تأیید گواهی جنگل) روی پلای‌وود نشان می‌دهد چوب از جنگل‌های مدیریت‌شده و زنجیره تأمین کنترل‌شده آمده است؛ تولیدکننده باید زنجیره مراقبت (CoC) را رعایت کند تا مجاز به درج لوگو باشد.
اما یک هشدار مهم و تازه: پژوهش‌های اخیر (۲۰۲۵) درباره تخلف‌های مبدا (مخصوصاً چوب غان/توس) نشان داده‌اند بخشی از نمونه‌های دارای برچسب FSC/PEFC با آزمون‌های اثرانگشت شیمیایی از مبادی اظهارشده نبودند؛ محدودیت‌های ردیابی در برخی زنجیره‌ها هنوز چالش‌برانگیز است. نتیجه‌ی عملی برای خریدار: علاوه بر برچسب، تأمین‌کننده را اعتبارسنجی کنید، به‌ویژه در گونه‌ها/مبادی پرریسک و در بازارهای تحریمی.
چگونه مهر APA/CE را «مثل یک حرفه‌ای» بخوانیم؟
Panel Grade یا نام پنل: مثلاً APA Rated Sheathing یعنی برای پوشش دیوار/سقف (نه سطح نمایان). اگر دوحرفی مثل A-B دیدید، یعنی گرید ظاهری رو و پشت.
Span Rating: مثلاً «48/24» برای سقف/کف؛ عددها حداکثر فاصله تکیه‌گاه‌ها (اینچ) را نشان می‌دهند.
Exposure/Exterior: Exterior برای فضای بیرون؛ Exposure 1 برای مقاومت موقت به رطوبت (نه دائمی).
Performance Category/Thickness: مثلاً ۱۵/۳۲ اینچ (~۱۲ میلی‌متر).
Mill/Certification: کد کارخانه یا نهاد بازرسی را برای رهگیری نگه دارید.
نمونه‌خوانی (الگوی اروپایی/CE):
CE + EN 13986: مطابقت برای کاربرد ساختمانی.
EN 636-1/2/3: کلاس محیطی مصرف.
EN 314-2 Class 1/2/3: کیفیت چسب متناظر.
در صورت نیازهای سازه‌ای، فروشنده باید مقادیر مشخصه EN 12369-2 و/یا رده‌های F/E را ارائه کند.
اشتباهات رایج خریداران
معادل دانستن «WBP» با همه فضای باز: امروز معیار درست برای بیرون، EN 314-2 Class 3 (اروپا) یا Exterior طبق مهر APA است؛ به نوشته‌ی «WBP» قدیمی بسنده نکنید.
نادیده گرفتن Span Rating/ضخامت برای کف/سقف: فقط «ضخامت» کافی نیست؛ رتبه دهانه را هم بررسی کنید.
اتکا به عبارت «E0» برای اروپا: معیار رسمی E1/E2 است؛ «E0» استاندارد اروپایی محسوب نمی‌شود.
بی‌توجهی به رهگیری تأمین‌کننده: برچسب پایداری ارزشمند است، اما تأییدیه زنجیره تأمین و اعتبار فروشنده را هم کنترل کنید.
چک‌لیست انتخاب پلای‌وود برای پروژه‌های «اکو»
کاربری را مشخص کنید:
داخل خشک: EN 636-1 / Bond Class 1، یا APA با Interior/Exposure 1 (بسته به کاربرد).
داخل مرطوب/نیمه‌باز: EN 636-2 / Bond Class 2.

فضای باز/نمایان به رطوبت: EN 636-3 / EN 314-2 Class 3 یا APA Exterior.
به برچسب نگاه کنید:
اروپا: CE + EN 13986، کلاس EN 636، کلاس چسب EN 314-2، ضخامت اسمی/تلورانس، سازنده، دسته‌بندی مصرف
آمریکا: مهر APA با Panel Grade، Span Rating، Exposure/Exterior، Performance Category، Mill.
سلامت هوای داخل: برای فضاهای داخلی، E1 را بخواهید و اگر پروژه حساس است (مهدکودک، بیمارستان)، برگه آزمون معتبر را از فروشنده مطالبه کنید.
پایداری و ردیابی:
وجود FSC/PEFC امتیاز است؛ اما اعتبار گواهی و تأمین‌کننده را با سامانه‌های رسمی (مانند جست‌وجوی تامین‌کنندگان PEFC) بررسی کنید.
در گونه‌ها/مبادی پرریسک، مستندات اضافی (فاکتور، گواهی مبدأ، تست‌های مستقل) بگیرید.
جنبه‌های فنی تکمیلی:
برای کف‌سازی یا سقف شیروانی، Span Rating و ضخامت/دسته عملکرد را با فاصله تیرریزی سازگاری دهید.
اگر نیازهای سازه‌ای دارید، از فروشنده داده‌های EN 12369-2 یا دیتاشیت فنی را مطالبه کنید.
جمع‌بندی «اکو»: استاندارد بخوانید، برچسب را جدی بگیرید
در بازار متنوع امروز، ظاهر یک پانل همه حقیقت را نمی‌گوید. کدهای EN و PS/APA زبان مشترک کیفیت‌اند. با EN 13986/EN 636/EN 314-2 (اروپا) یا PS 1/PS 2 + مهر APA (آمریکا) می‌توانید با اطمینان تصمیم بگیرید:

برای بیرون، EN 314-2 Class 3 / EN 636-3 یا APA Exterior را هدف بگیرید.
برای فضاهای داخلی، E1 را فراموش نکنید و حتماً برچسب/مدرک معتبر بخواهید.
برای پایداری، FSC/PEFC امتیاز است؛ اما اعتبارسنجی تأمین‌کننده و ردیابی را جدی بگیرید، خصوصاً در گونه‌های پرریسک.
اگر قصد دارید مشخصات فنی پلای‌وود پروژه‌تان را در «اکو» منتشر کنید، همین حالا با الگوی زیر یک سطر مشخصات استاندارد بسازید و در صفحه محصول درج کنید:
نمونه سطر مشخصات برای صفحه محصول
استاندارد/CE: EN 13986 — کلاس کاربرد: EN 636-3 — کیفیت چسب: EN 314-2 Class 3 — ضخامت: ۱۲ mm (Performance Category ∼15/32") — کاربرد: پوشش بیرونی نمایان/سازه سبک — انتشار فرمالدهید: E1 (≤0.1 ppm) — پایداری: FSC Mix (CoC معتبر)
با چنین نشانه‌گذاری شفافی، هم تیم‌های فنی خیالشان راحت‌تر است، هم مشتریان «اکو» انتخاب دقیق‌تری انجام می‌دهند.